(Văn hóa) – Những ban trưa mùa hạ quạnh quẽ thế này tôi thường không ngủ. Trong không gian im ắng cùng tia nắng hắt lên từ phía bậc thềm nhà, một tiếng gà gáy khan từ góc vườn nào đó lại gọi về bao nhiêu thương nhớ. Tôi đồ rằng, những ngày thơ ấu sẽ không trở về rõ rệt đến thế trong những thời khắc khác… của ngày dài.
Tôi nhớ buổi trưa mùa thu năm 1996, dì cả bế tôi đứng trên bờ rường cánh đồng trước ngõ vào nhà ngoại khi cả làng tiễn đưa ông tôi ra nghĩa địa. Thật kỳ lạ cho trí nhớ của đứa trẻ 5 tuổi. Bao nhiêu năm trôi qua và cả sau này nữa, tôi sẽ không bao giờ trả lời được câu hỏi vì sao một đứa bé 5 tuổi lại có thể nhớ hình ảnh ấy sâu đậm đến thế.
Nhiều lần tôi đem điều băn khoăn ấy hỏi mẹ tôi, thay vì trả lời, bà chỉ rưng rưng nước mắt. Có lẽ, nỗi đau mất mát người thân, tự nó có những mối ràng buộc rất riêng không căn cứ nào lý giải được…
Tôi nhớ những trưa mùa hạ gió Lào bỏng rát, bà nội tôi ngồi bổ cau bên hàng hiên dưới ngôi nhà đất cũ kỹ. Vọng vào từ ngoài ngõ là tiếng hàng tre kẽo kẹt như võng đưa và tiếng gà trưa trên những cây rơm xao xác cả xóm nghèo. Từ nội tỏa ra hơi ấm của trầu thơm. Đôi bàn tay bà gầy guộc với những đường gân xanh hiện rõ dưới lớp da mỏng điểm nhiều vết đồi mồi đen thẫm. Trên mái tóc trắng như cước là chiếc khăn nhung đen vấn quanh đầu.
Tôi thường ngồi trên chiếc ghế đẩu ngắm dáng bà nghiêng nghiêng bên nong cau vừa bổ. Thi thoảng, bà ngước nhìn tôi nói dăm ba câu rồi nở nụ cười hiền. Lúc đó, đứa trẻ ngây thơ là tôi chỉ thấy trong lòng dâng lên nỗi vui sướng khôn tả vì bà nội mình đẹp như một bà tiên trong truyện cổ tích.
Sau này, trong những trưa buồn vắng ở tuổi trưởng thành, khi khung cảnh đó hiện về, tôi mới thấu được nỗi cô đơn, hoang hoải trong dáng ngồi của nội. Tôi ở với bà khi bà đã đi qua một quãng đời đầy mệt nhọc, gian khó mà tôi không hề biết. Tôi ở với bà khi ông đã bỏ bà về thế giới khác, khi cả 9 người con đều theo công việc đi xa. Một bà, một cháu cứ thủng thẳng, cứ rổn rảng, cứ lặng lẽ từ sáng đến trưa, từ trưa đến tối với bếp lửa, bầy gà, với vườn rau, bụi chuối, với buồng cau, đám hoa khế rụng và nỗi thương nhớ âm thầm…
Thói quen không ngủ trưa ấy bà vẫn giữ cho đến khi người đổ bệnh, đôi chân chỉ có thể nhấc những bước chậm rãi, chậm rãi. Nhiều trưa chợt tỉnh giấc, tôi ra ngồi với bà bên bậc thềm và nhìn xa xăm sang dãy Trường Sơn nhấp nhô trước mặt. Hẳn là nội nhớ bến sông quê. Nhớ thời con gái chưa kịp chín đã bị gả chồng.
Nhớ người chồng đã lặng lẽ bỏ bà đi về thế giới bên kia, để một mình bà cô đơn, quạnh vắng… Có lẽ từ những nỗi niềm riêng của cuộc đời mình mà bà luôn dặn tôi, nếu lấy chồng phải lấy người hơn mình ít nhất 3 tuổi. Suốt cả thời con gái của mình, tôi cũng nghe theo lời nội dặn nhưng duyên phận cuộc đời không đưa tôi đến những cuộc gặp gỡ ấy…
Những trưa mùa đông gió tĩnh lặng, tĩnh lặng đến hóa đá cả mắt nhìn, tôi lại nhớ ba da diết. Người ta thường nói, con gái thường gắn bó với ba, có lẽ tôi cũng không là một ngoại lệ. Những ngày không ngủ trưa, ba thường ra vườn cắt cắt, tỉa tỉa và trở vào lúc nào tôi cũng có món quà nhỏ, đôi khi trái ổi thơm, quả khế chín. Có những ban trưa, nghe tiếng lách cách của cưa đục, tôi nhìn ra mảnh sân đất lởm chởm rêu xanh và gặp dáng ba tôi miệt mài bên những thanh gỗ.
Ba không có nhiều tiền mua đồ chơi cho tôi nên thường tự làm cho tôi cây thước kẻ, chiếc ghế gỗ, bàn học và cả chiếc diều xinh xắn nữa. Tôi thường hạnh phúc và tự hào vì điều đó. Thường là trong nỗi nhớ hoang hoải ấy, tôi không sao tách mình ra khỏi đôi mắt ẩn khuất nhiều nét u buồn của ba. Ngay cả khi vui nhất, nét u buồn ấy cũng không giấu đi được.
Trong rất nhiều ý nghĩ về đời sống, tôi thường tìm mối liên quan giữa nét u buồn trong đôi mắt ba với những khuyết hao của phận người. Rồi mắt tôi nhòa lệ. Tôi thương ba, thương tôi biết chừng nào. Ba ơi, ly rượu nồng nàn và ly rượu đắng đót ở đời biết bao giờ uống cạn?!
Trưa đã qua từ bao giờ. Sâu trong không gian vẫn vọng lên tao tác một tiếng gà…trưa.
Hồng Nhung
0 Nhận xét